Home | Up

• Letter to International Herald Tribune 

• My commentary for ListaBalkan (www.rediris.es)

Articles from the campaign "Za nashe dobro" in Dnevnik, Makedonija Denes, Utrinski Vesnik, Fakti, Flaka, Birlik, March-April 2001

ДО МАКЕДОНСКИТЕ ГРАЃАНИ

PËR TË MIRËN TONË!

To the Macedonian Citizens

We all are NOT people by chance

Музичарите Апелираат на Разум

Commentary in Makedonija Denes 1

Commentary in Makedonija Denes 2

ЗА ДОБРОТО НА МАКЕДОНИЈА

ЗА НАШЕ ДОБРО

PO TRIBINATA

NGO PISMO

АКТУЕЛНО

Младите праЌаат порака за доброто на Македонија

Të rinjtë dërgojnë porosi për ardhmërinë më të mirë

Za dobroto na Makedonija-Filmski i Dramski Dejci 

Let Macedonia In

9th April 2001

We would like to express our support for the upcoming ratification of the Agreement for Association and Stabilization between the EU and Macedonia on April 9th. We would especially like to foreground the central role that European Union plays in the actual and imaginary perception of the stability of the region for the various actors involved in building the future of Macedonia: from politicians to ordinary people. While we believe it is of crucial importance for the future of Macedonia however, the ratification should be immediately followed by negotiations that would allow Macedonia to join the European union as a fully-fledged member. Joining the EU would provide the necessary political and symbolic matrix that would elevate the existing deadlock between territory and ethnicity. Should Macedonia have the opportunity to join the EU as a political and territorial entity, the fear justifying most of the violent actions of the Albanian extremist representatives concerning long-lasting systematic discrimination, would become unreasonable, thus making changes in every domain: legal, economic, political and cultural. We believe that Macedonia deserves this chance; we urge you to understand the immense difference that such an act would make for the entire country; and we pinpoint that this is the moment when the EU could not only influence positively the democratization process in the Republic of Macedonia, but could make a crucial decision regarding the future of the country and the wider Balkan region.

  Despite nationalistic outbursts and economic difficulties in Southeastern Europe in the last ten years, the Republic of Macedonia has managed to nurture a multiethnic society. Ever since the fall of communism, the Republic of Macedonia has successfully dealt with many of the ordeals emerging from the political and economic changes in the region: the violent collapse of former Yugoslavia; the burdens on its economy due to the loss of markets, further impaired by the observation of the UN sanctions against Serbia; the Greek misapprehension over the international recognition and the imposition of an economic embargo; and finally the considerable social and economic constraints caused by the refugee floods form the region, firstly from Bosnia and Herzegovina, and recently from Kosovo.

However, recently we have witnessed the tensions in Northern Macedonia and Southern Serbia flaring up, thereby threatening the existence of multi-ethnic Macedonia and the peace in the wider region. These events have endangered the positive course of action towards building a stable democratic, multi-ethnic society, and have begged for a coherent response from the international community. We believe that immediately after the upcoming ratification of the Agreement for Association and Stabilisation between the EU and Macedonia on April 9th, negotiations for Macedonia’s full inclusion into EU political and economic structures should commence. This step would send clear signals to the citizens across the Balkans that the EU is willing to back up the democratization process in the region by implementing its vision for a unified European home rather than facing dire consequences of war and destruction in Southeastern Europe post facto. Reluctance to support the fragile Macedonian multiethnic society will only encourage expansionist trends. It will diminish the prospects for democratic consolidation and economic well-being. The EU should take into consideration all of the abovementioned, hence laying out a clear and consistent policy towards Macedonia’s European integration. This is the only viable alternative to the destabilization of Europe that the break out of yet another war in the Balkans is due to bring about.

Authors:

Zidas Daskalovski, Macedonian Studies Fellow at School of Slavonic and East European Studies, University College London;

Rozita Dimova, Doctoral Candidate, Department of Anthropology, Stanford Univeristy; 

Goran Janev, Doctoral Candidate in Social Anthropology, St. Antony's College, Oxford University;

Vasiliki Neofotistos, Doctoral Candidate in Social Anthropology, Harvard University;

Maja Trajkovska, MSc in European Studies, LSE;

Kiril Nejkov, LL.M student, University of Cambridge;

Maja Muhic, M.Phil in Social Anthropology, University of Cambridge

My commentary for ListaBalkan (www.rediris.es)

18th March 2001

Hereby, I will shortly comment on the present situation and give you my opinion. After a limited clashes at the Macedonian Kosovo border, last Wednesday, fights erupted in Tetovo. The Albanian extremist forces attacked one neighborhood in the town where mostly Macedonians live, with machine guns, snipers, and rockets, the police returned fire and the fighting has continued ever since.

These guerillas are situated in a small hill above the town, and claim that they fight for the equal rights of the Macedonian Albanians. It is difficult to estimate how much support they can muster among the Macedonian Albanians in Tetovo, or other parts in the country beyond the realm of rhetoric. For, indeed Macedonia is a state with the most liberal minority rights regime in Europe and is more likely that the majority of the Macedonian Albanians would stand to loose a lot if they support an armed rebellion against the state authorities. The deliberate attack on a part of Tetovo inhabited by Macedonians to my mind testifies that the aim of the extremists probably is to fight for aggrandizement of the Albanian or Kosovan ethnic territories. Given the porousness of the border towards Kosovo, due to the inefficient border guarding by KFOR and the nature of the terrain, the guerillas have good logistic support from the militants in that province. After the fall of Milosevic Albanian nationalism is the most destabilizing factor in the Balkans. In Macedonia, demands put forward by Albanian nationalists that Macedonia should become a bi-national, federal state are the crucial questions for they provide the rhetorical guise behind the current war for territory the guerillas are currently fighting. The crux of the matter is that Macedonia can not be established as a federal state a la Switzerland for the simple reason that in the areas where Macedonian Albanians live, they are hopelessly mixed with Macedonians and Macedonian Turks. To ask to draw borders around federal units in Macedonia is to ask for the impossible unless someone has Bosnian scenarios in mind. Another demand the extremists have is to equalize the status of the Albanian language with that one of the official language, Macedonian. This is of course, non-sense, because in order to do so, you would have to burden all the citizens of the country to learn Albanian, a matter which would not be acceptable to the non-Albanian citizens. Given that these are the issues that surround the so-called fight for equal right of the guerilla forces, in my opinion it is absolutely necessary that first of all, KFOR, steps up its efforts to stop the further smuggling of weapons and fighters from Kosovo to Macedonia, and secondly, EU and OSCE discuss their stance on the unrealistic demands of the Albanian nationalists in Macedonia.

 

ДО МАКЕДОНСКИТЕ ГРАЃАНИ,

28th March 2001

Драги Македонци, Албанци, Турци, Босанци, Срби, Роми и други, што сега? Дали треба да се убиваме? Дали повеќе не можеме да разговараме? Дали не видовме и не научивме што значи војна? Толку далеку ли беше Босна та не видовме што носат бомбите, куршумите И ножевите? Дали не видовме каква е трагедијата И траумата за невините Косовски дечиња втерани во збег? Ќе се колеме ли како Хуту и Тутсите? Дали е толку убав животот под теророт на бомбите? Размислете дали комшијата од друга националност, што живее до вас или малку подалеку од вас, ви е непријател? Кому му носевме месо за курбан бајрам и зелник пита за велигден?

Сметаме дека надминувањето на кризата може дополнително да ја врати довербата меѓу разните националности во земјава. Себичните политичари напати ја злоупотребија нашата доверба, но ние сме тука да ги казниме за нивната глупост на денот на изборите. Системот на демократско уредување ја гарантира конечната победа на волјата на избирачите. Изборната демократија е бавна, се развива низ долгортаен процес и не дава инстант резултати. Промените во демократскиот систем не се случуваат преку ден. Да се потсетиме кои права и можности за политичка и културна артикулација ги имавме пред десет години. Во областа на медумите, граѓанското организирање направен е огромен напредок. Евидентни се промените во образовниот систем, бавно но сигурно тие се одвиваат во правец кој ќе ги удоволи потребите и барањата на сите нас за подобро школство. Конечно, големи средства и напор однадвор се влеваат во развојот на граѓанското општество кое нема алтернатива во современа Европа.

Дали треба сега сето ова да го жртвуваме? И животите, куќите, дуќаните, се она што сме го граделе и што ни го оставиле старите. На ниеден труп не му вреди победата. На ниедна мајка, сестра, сопруга не и вреди трупот. На ниедно дете трупот не ќе му покаже како се вози велосипед.

Да размислиме добро што правиме и зборуваме овие денови. Да размислиме убаво, со верба дека сценариото на решавање на моменталната криза не мора да биде апокаликтично туку позитивно. Позитивното пребродување на кризата е можно доколку сите се почитуваме еднакво. Сите сме луѓе и на сите подеднакво ни е вреден животот.

Да се сретнеме на чај и на кафе и да поразговараме, да се погледнеме во очи и да видиме што не мачи и што не плаши. Дали толку се мразиме? Дали сме си толку многу одвратни едни на други?

Ова се клучни денови кога мораме да си ја обновиме И надградиме довербата. Седнете комшии од истото маало, од истата зграда И поразговарајте. Погледнете ги своите дечиња како си играат И учите од нив како заеднички да му се радуваме на животот.

Убавото мора да дојде, сите пробелеми мора да се решат, сакале ние иле не, зосто решавањето да минува низ пеколот, зошто да плаќаме со нашите животи. Зар треба да  војуваме за да ја разбереме вредноста на мирот. Само треба да го сочуваме она што сеуште го имамаме И да го надградиме- зар е тоа потешко отколку да се убиваме?

Размислете добро, за наше добро.

Роберт Алаѓозовски, публицист,

Жидас Даскаловски, политиколог на School of Slavonic and East European Studies, University College London

Џабир Дерала, претседател на Цивил-НВО за човекови права

Горан Јанев, антрополог, Центар за Етнички Односи,

Ибрахим Мехмети, директор на медиумски програми, Search for Common Ground,

Горан Самоиловски, секретар на Цивил-НВО

Нафи Сарачини, социолог, активист во НВО

28th March

PËR TË MIRËN TONË!

 

Të dashur maqedonas, shqiptarë, turq, boshnjakë, serbë, romë dhe të tjerë, çka tani? A duhet të vritemi? Vallë s'kemi më ç'të bisedojmë? A nuk pamë dhe nuk mësuam se ç'do të thotë lufta? Kaq larg ishte Bosnja e nuk pamë se çka sjellin bombat, plumbat dhe thikat? Vallë nuk pamë se çfarë është tragjedia dhe trauma për fëmijët e pafajshëm kosovarë të detyruar të ikin. Vallë do të theremi si hutut dhe tutsët? Vallë aq e mirë është jeta nën terrorin e bombave? A mendoni se fqiu i nacionalitetit tjetër, i cili jeton afër jush ose diç më larg jush, është armiku juaj? Kujt i dërgonim mish për Kurban Bajram dhe (këtu duhet të shtohet edhe një fjali!)?

Mendojmë se tejkalimi i krizës mund rishtas ta khejë besimin ndërmjet nacionaliteteve të ndryshme në vend. Politikanë egoistë disa herë e keqpërdorën besimin tonë, por ne jemi këtu që t'i dënojmë për marrëzinë e tyre në ditën e zgjedhjeve. Sistemi i rregullimit demokratik e garanton fitoren përfundimtare të vullnetit të elektoratit. Demokracia elektorale është e ngadalshme, zhvillohet përmes një procesi afatgjatë dhe nuk jep instant rezultate. Ndryshimet në sistemin demokratik nuk ndodhin brenda ditës. Të përkujtohemi se cilat të drejta dhe mundësi për artikulim politik dhe kulturor i patëm para dhjetë viteve. Në fushën e mediave, të organizimit qytetar, është arritur përparim i mrekullueshëm. Evidente janë ndryshimet në sistemin arsimor, ngadalë por sigurt ato po zhvillohen në një drejtim i cili do t'i kënaqë nevojat dhe kërkesat e të gjithë neve për arsimim më të mirë. Fundja, mjete të mëdha dhe mund i madh nga jashtë po investohen në zhvillimin e shoqërisë qytetare, e cila nuk ka alternativë në Evropën bashkëkohore.

A duhet që gjithë këtë tani ta flijojmë? Edhe jetën, shtëpitë, dyqanet, të gjitha ato që i kami ndërtuar dhe që na i kanë lënë të parët tanë. Asnjë kufome nuk i vlen fitorja. Asnjë nëne, motre, gruaje nuk i vlen kufoma. Asnjë fëmije kufoma nuk do t'i tregojë sesi të ngasë biçikletën.

Të mendojmë mirë se çka po bëjmë dhe flasim këto ditë. Të mendojmë mirë, me besim se skenari i zgjidhjes së krizës momentale nuk është e thënë patjetër të jetë apokaliptik, porse pozitiv. Përballimi pozitiv i krizës është i mundshëm po qe se të gjithë respektohemi njëlloj. Të gjithë jemi njerëz dhe të gjithëve njëlloj na dhimbset jeta.

Le të takohemi për të pirë një çaj dhe një kafe dhe të bisedojmë, të shikohemi në sy dhe të shohim se çka na brengos dhe çka na frikëson. Vallë kaq shumë urrehemi? Vallë kaq neveritemi nga njëri-tjetrit?

Këto janë ditët kyçe kur duhet ta përtërijmë dhe ta sendërtojmë besimin. Uluni ju fqinj të lagjes së njëjtë, nga ndërtesa e njëjtë dhe bisedoni. Shihni fëmijët tuaj se si luajnë dhe mësoni prej tyre se si bashkërisht t'i gëzohemi jetës.

E mira duhet të vijë, të gjitha problemet duhet të zgjidhen, deshëm ne ose jo. Pse zgjidhja të kalojë nëpër ferr, pse të pagujmë me jetën tonë. Mos vallë duhet të luftojmë që ta kuptojmë vlerën e paqes.

Vetëm duhet ta ruajmë atë qe ende e kemi dhe ta sendërtojmë - mos vallë kjo është më e vështirë sesa të vritemi?

Mendohuni mirë, për të mirën tonë.

Robert Allagjozovski, publicist, Zhidas Daskallovski, Xhabir Derralla, kryetar i OJQ-së për të drejtat e njeriut Civil, Goran Janev, asistent, Qendra për Marrëdhënie Etnike, Ibrahim Mehmeti, drejtor i Programeve të Mediave, Kërkimi i Bazës së Përbashkët, Goran Samoillovski, sekretar i OJQ-së për të drejtat e njeriut Civil, Nafi Saraçini, drejtor i Programit Evropian.

28th March

To the Macedonian Citizens,

 

Dear ethnic Macedonians, Albanians, Turks, Bosnians, Serbs, Roma, and other, what should we do now? Should we kill each other? Could not we talk anymore? Have not we seen and learned what war is about? Was Bosnia and Herzegovina so far not to have seen what bombs, bullets and knifes bring about? Have not you seen what was the tragedy and the trauma like for the Kosovo kids forced into exile? Shall we butcher each other like the Hutus and the Tutsis did? Is life so beautiful under the terror of the bombs? Think about whether your neighbor, who is of the other nationality and lives near you or not so near you, is your enemy? To whom have you given presents, like meet for the “Kurban Bayram” holyday, or cheese pie for Easter?

We believe that the surpassing of the crisis could bring back and strengthen the confidence between the different ethnic groups in the country. The selfish politicians have often misused our confidence and we can ‘punish’ them for their foolishness on the day of the election. Democratic governance guarantees the ultimate win of the will of the voters. Participatory democracy is difficult to develop; it does not give instant results. Changes in the democratic system are not achieved over a day or two. Let’s not forget what kind of rights and possibilities for political and cultural expression we had only ten years ago. The progress in the field of media freedoms is significant. Although changes in the school system are gradual, they are leading to a good direction- towards better equality education. Finally, great efforts and financial aid from abroad are bestowed in the development of our civic society, society with no alternative in contemporary Europe.

Should we sacrifice all this? Should we also sacrifice our lives, our houses, our companies, everything that we have been passed to by our forefathers, everything we have been working so hard to maintain and expend? No dead person will like the victory. No chilled will be shown how to ride a bicycle by a dead body. Let’s think well what are we doing and talking these days. Let’s think well with fate that the scenario for the solving of the crisis does not necessarily have to be apocalyptic but positive. The positive overcoming of the crisis is possible if we all respect each other equally. We are all only human, and to all of us life is equally valuable.

Let’s meet over coffee or tea, and talk, let’s look each other in the eyes and see what bothers and frightens us. Do we hate each other so much? Are we all so disgusting to each other? These are the crucial days when we have to renew and build up our trust.

Sit down neighbors from the same neighborhood, from the same apartment building, and talk to each other. Look at your children how they play as one and learn from them how to cherish the life together.

Why should the solutions come from hell, why should we all pay with our lives when all the problems can be solved, and the splendor can come? Should we fight in order to understand the value of peace? We just have to keep that which we have at the moment and upgrade it- is this more difficult then killing?

Think well, for our own sake!

Robert Alag'ozovski, essayist, Zhidas Daskalovski, political scientist at School of Slavonic and East European Studies, University College London, Dzabir Derala, Civil right’s NGO president, Goran Janev, assistant, Center for Ethnic Relations, Ibrahim Mehmeti, director for media programs, Search for Common Grounds, Goran Samoilovski, Civil Right’s NGO secretary, Nafi Sarachini, NGO activist.

ЗА ДОБРОТО НА МАКЕДОНИЈА-ФИЛМСКИ И ДРАМСКИ ДЕЈЦИ 

31st March 2001

Ова што ни се случува ни изгледа како лошо изрежирано сценарио. Чив е филмот И кој е авторот на самото сценарио не ни е познато. Актерите, исто така не ги знаееме, но филмот сите го гледаме. Го гледаме И пополека почнуваме да завземаме страни, тоа се лошите пукнете на нив, тоа се добрите нив сите им даваме поддршка. Тие И ние, И оние И овие, И сега И вчера сме И ке бидеме грагани на оваа држава.  Како да заборавивме дека до вчера сите заедно И мирно живееме на истата оваа плодна почва, И истите патлиџани И пиперките ги јадевме, купувавме И правевме ајвар од нив, И сите истата вода ја пиевме И истите езера ги користевме. И додека на Балканот течеше крв ние бевме горди на нашата мултикултурност И почит која си ја одаваме едни кон други.

Но сценариото беше одамна подготвено И продукцијата почна. Актерите пристигнаа И снимањето започна. И одеднаш, како во секој добар акционен филм, почнаа да пагаат жртви, а ние почнавме да броиме колку се од наша страна а колку од нивна, кој губи а кој победува. Како на фудбалски натпревар почнавме да навиваме И да броиме трупови. Само што овој пат деца, албански или македонски, остана без родители, мајки, македонски или албански, бес кров над глава И со солзи на лице, крик, болка, морници, плач - тоа е рзултатот од утакмицата која ја играме.

Загазивме во воениот хаос И кукавички им се приклонуваме на своите И почнуваме да ги мразиме другите. Не смееме да дозволиме овој процес да продолжИ да се развива. Мораме да го прекинеме лудилото И да повикаме на разум И мир.

Лабина Митевска, Рефет Абази, Сабина Ајрула, Владимир Милчин, Владо Блажевски, Дритро Касапи, Димитар Станковски,

 

 

НЕ СЛУЧАЈНО СМЕ ЛУЃЕ!

 4th  April 2001

Неколку месеци по почетокот на новиот милениум,  Македонија, како да влезе во кругот на етничка војна, како да заборавивме што донесе војната во Хрватска, Босна, како да заборавивме дека војните во ниту еден момент на ниеден народ не му донесоа ниту среќа, ниту благосостојба, војни во кои загинаа стотици илјади невини луѓе, за пак по толку жртви и раселени лица се дојде до заклучок дека мирот е непроценлива вредност за една земја и за едно граѓанско општество.  

После сите војни на просторите на поранешна Југославија, се поставува прашањето: уште колку човечки животи треба да бидат уништени, уште колку луѓе треба да го живеаат тажниот живот на бегалци, луѓето во пред пост-комунистичките Балкански општества да сватат една едноставна работа, дека животот треба да се создава врз основа на толеранција, разбирање и доверба.

Создавањето граѓанско општество е значајна придобивка за Македонија, придобивка која треба да ја градиме постепено и да создадеме услови за непречено функционирање на муликултурното и мултиетничко македонско општество.

Граѓанското општество е она што ги обединува граѓаните, во мрежа со хоризонти отворени за култура, каде што ќе се сплотат напорите за да ја анализираат новата реалност во Европа, а со тоа и да се дејствува во чекор со времето и современите текови, со размена на искуства, меѓусебно разбирање и соработка, со цел развивање на македонското општество.

Граѓанското општество е она кое едниствено нуди развој и решенија, кое преку разни институционални форми ќе стане вектор на комуникација, взаемно разбирање и коехезија на вредностите како што се: мир, мултукултура, почитување и еднаквост за сите, затоа што на крајот на краиштата "сите ние сме случајно родени Македонци, Албанци, Турци, Роми , Срби , Власи... но сите ние НЕ случајно сме луѓе".

Оваа е време кога целиот свет се бори да престане да постои потреба за употреба на експлозивните термини "расни, етнички, религиозни" групи.  Да се приклучиме и НИЕ кон тој тренд, односно да го направиме вистинскиот избор, а тоа е  да бидеме  граѓани .

Време е здруженијата на граѓани да престанат да бидат само на хартија "независни"  и "објективни", туку отворено да се залагаат за граѓанско општество, мултикултура и толеранција. Ги повикуваме сите здруженија на граѓани да заземат поангажиран став во развојот на граѓанското општество, кое треба да овозможи, граѓаните во невладиниот сектор да најдат реализација на своите животни замисли, амбиции или потреби. Дури тогаш сите ние нема да мислиме дека нашата судбина се решава на избори , туку дека нашата судбина ја решаваме, креираме ние, преку реализација на нашите идеи во нашите локални средини.

Размислете добро за наше добро.

  Едмонд Адеми - Transeuropeennes , Париз, Марија Ристеска - Клуб на Оратори ,Скопје, Емил Анастасовски , Национален Демократски форум, Драган Ристовски Македонски политиколошки форум,МПФ, Сунур Верма, НГО,  Interethnic Program- Гостивар.

 

We all are NOT people by chance

 4th  April

Several months from the beginning of the new millennium, it seems that Macedonia has entered the ethnic war circle, seems that we have forgotten what the war in Bosnia, Croatia brought, seems that we have forgotten that no war have bring good, welfare to any people, that so many people were killed, that so many victims occurred, that so many people lost their homes. And all that just to realize that peace is the only value for a country and for a civil society.

            After all the battles in former Yugoslavia a question emerge: how many human lives have to be destroyed, how many people have to live their life as refugees, what else  people from the Balkans’ postcommunist societies need before they realize that life should be built on tolerance, mutual understanding and trust.

            Those who cannot understand this should visit some hospital to see a suffering that is not caused by human being. Do we need more suffering done by man this time? Ask some mother and you will get the answer.

            The Building of civil society is an important achievement for Macedonia, achievement that we should build on gradually to create conditions for the functioning of the multicultural and multiethnic society. The civil society is what bring people together, with open horizons for culture, with united forces that will analyze the new reality in Europe and will act with the spirit of time, with mutual understanding and cooperation, for the development of the civil society in Macedonia.

            The civil society is the one that makes development and gives solutions though different institutional forms of communications, through the cohesion of such values as: peace, multiculture, respect, equality, because, at the end of all, “we are all born by chance as Macedonians, Albanians, Turks, Romas, Serbs, Valachs.. but we are Not people by chance.

            This is time when the whole world is trying to overcome the need for explosive terms as “racial, ethnic, religious” groups Let US join the trend,  let’s make the right choice, and that is to be citizens. It is time for the NGOs to become truly “independent” and “objective” and to fight for civil society, multiculturalism and tolerance. We call for all the NGO's and those who work there to take a better stand for the development of civil society. And than we will say that our destiny is  not done on elections day but we create it through realization of our ideas in our local surroundings.

 Think well, for our sake.

            Edmond Ademi, TranceEuropeenes, Emil Anastasovski, National democratic forum, Interethnic Programme Gostivar, Matija Risteska, Orator’s club, Dragan Ristovski, Macedonian Political Science Forum, Sunur Verma, International Consultant and Project manager

 

            Write to us: zanashedobro@hotmail.com  , 4 April, 2001

 

Музичарите Апелираат на Разум

7th April 2001

 

Срце чекан в гради толчи,

не му верувам!

Враќам се од почеток

И одново проверувам.

Умот молчи, не мисли,

мртов е, нема функција.

Можеби се е јасно, можеби не те разбирам.

Сиот живот сето време барам докази, Твое присуство

Господи,

Ние сме љубови од една Цела!

Лудост и жешки солзи сокриваш зад лажни сомнежи.

Преку разум не ме гледаш, в срце провери, со срце погледни!

Сиот простор, сето време , се е илузија!

Бог е баланс, точка нула, состојба совршена.

Ти си смисол Ти си значај Ти си моја суштина

Лик и облик, Божје дело, Yвездена прашина!

Невидливо нека води, невидливо ќе н¬ прегрне

Мојот лик е само привид, зад него се гледаш себе си!

Преку љубов ќе ме сватиш, дај ми доказ, соочи се,

Заедно,

Ние сме љубови од една Цела!

И со збор и со дело

Сега сваќам сега знам

Јас и ти

Еден ум и тело

Богочовек  небесна машина!

Немавме време да се совземеме од предходната промена,
кога еве сега дозволивме некој да ни нуди нова.

Толку многу го искршивме ритамот на срцето,та веќе цел свет неможе да не разбере како дишеме.

Ќе се воспостави ли веќе еднаш некаков континуитет?

Ќе можат ли следните генерации да живеат во непрекинат просперитет?

Кому не му одговара синот да биде подобар од таткото?

На кој син не му треба да наследи нешто убаво од татка си?

До кога ќе размислуваме сиромашно и ќе бидеме сиромашни?

Зошто кај нас, паметните и моќните секогас седат на различни облаци?

Банално е да се повтори дека музиката е универзален јазик кој го разбираат сите народи на светов. Банално е да се каже и дека музичарите најдобро говорат преку музиката. Но уште побанално е да се каже дека разурнувањето и смртта се далеку побезвредни од животот и далеку од човековата природа, а сепак сето тоа мора да се каже повторно и повторно во овие денови на насилство.

А ова мора да се каже сега пред да станат бомбите погласни од нас и од нашата музика. Тогаш не ќе има кој да не слуша. Создаваме и свирме музика со добри музичари за добри луѓе.  

Размислете добро за наше добро. 

Ристо Вртев - Архангел, Бодан Арсовски, Ласт Еџпедитион, Петрит Сарачини - ЛП, Бени и Дарко Тасев - Нон Стоп, Санаториум, Супер хикс

Сите оние што сакаат да стапат во контакт со нас, пишувајте ни на: zanashedobro@hotmail.com

 

Младите праЌаат порака за доброто на Македонија

11th April 2001

 

Дали е можно, како кула од карти, ненадејно да пропаднат в земја стремежите на едно младо битие кое штотуку зачекорува во животот.

Младите имаат многу заеднички нешта. Сите сме засегнати од исти проблеми, прашања и двоумења коишто имаат исти одговори, живееме под исто небо, го споделуваме и доброто и лошото. Сите ние имаме сопствени амбиции и сништа и се стремиме кон нивно реализирање. И додека се обидуваме да се најдеме себеси и нашата иднина над оваа земја, амбициите  ни се прекинуваат од неразумните.

            Дали  треба нашите сништа и напори да станат залог на идеите и целите на неразумните?

            Треба ли да дозволиме светлата иднина да се замени со длабоката бездна која ја носи војната, нашите другарства да станат непријателства?

            Ниеден млад човек, барем разумниот ни во својата најмрачна мисла не би го посакал тоа. Наше е да сфатиме дека виорот на војната, кој не толку одамна помина блиску до нас, не носи ништо добро. И се чини целосно би го разбрале сето ова доколку не беа неразумните, оние што го разграничуваат нашиот заеднички свет на "наш и ваш", истите оние во кои што голем дел од нас го наоѓаат својот идол.

            Крајно време е да сфатиме дека страдањата на нашите предци не треба да станат  дел од наследството оставено на следните генерации. Градењето на заедничка иднина е најдобар одговор на неразумот кој денеска е во голем подем.

Размислете добро за наше добро.

Од: Љупчо Петковски, Ѓакуш Кабаши, Антонио Бабник, Ветон Зеколи, Марко Ацковски, Ромир Јакупи од гимназиите"Зеф Љуш Марку" и "Раде Јовчевски Корчагин" од Скопје

Ако сакате да ја контактирате иницијативата за наше добро пишете на zanashedobro@hotmail.com

 

Të rinjtë dërgojnë porosi për ardhmërinë më të mirë

 11th April 2001

 

            A është e mundur, si kullë e letrave, papritmas të bien poshtë synimet e një njeriu që i bën hapat e parë në jetë.

            Të rinjtë kanë shumë gjëra të përbashkëta. Të gjithë jemi të brengosur për gjëra të njëjta, pyetje dhe hamendje që kanë përgjigjje të njëjta, jetojmë nën një qiell, e ndajmë edhe të mirën edhe të keqen. Të gjithë ne i kemi ambiciet tona dhe ëndrrat tona dhe synojmë realizimin e tyre. Dhe derisa ne mundohemi ta gjejmë veten dhe ardhmërinë tonë mbi këtë tokë, ambiciet pengohen nga të paarsyeshmit.

            A duhet që ëndrrat dhe mundimet tona të bëhen pengje të ideve dhe qëllimeve të të paarsyeshmëve?

            A duhet që ardhmëria jonë e ndritshme të ndërrohet në humnerën e thellë që e sjell lufta, miqësitë tona të bëhen armiqësi?

Asnjë i ri, së paku i arsyeshmi, as në mendimin më të errët nuk do ta kishte dëshiruar këtë. Ne duhet të kuptojmë se rrëmuja e luftës , e cila jo moti kaloj afër nesh, nuk sjell asgjë të mirë.  Dhe, siç duket tërësisht do ta kuptonim këtë në rast se nuk do të ishin të paarsyeshmit, ata të cilët e ndajnë botën tonë të përbashkët në "tonën dhe tuajën", të njëjtët te të cilët shumica prej nesh e gjen idolin e vet.

Është momenti i fundit të kuptojmë se vuajtjet e paraardhësve tanë nuk duhet të jenë pjesë e trashëgimisë së lënë gjeneratave të ardhshme. Ndërtimi i ardhmërisë së përbashkët është përgjigjja më e mirë e paarsyeshmërisë që sot është në hov të madh.  

Mendoni mirë për të mirën tone.

Ljupço Petkovski, Gjakush Kabashi, Antonio Babnik, Veton Zekolli, Marko Acovski dhe Romir Jakupi Nga gjim."Zef Lush Marku" dhe "Rade Jovçevski Korçagin" nga  Shkupi. zanashedobro@hotmail.com

ЗА ДОБРОТО НА МАКЕДОНИЈА

14th April 2001

 

Драги и почитувани за доброто на сите,

Благодарност, најискрена и најдлабока, ги раѓа и Ви ги испраќа овие редови на поддршка на Вашиот благороден обид - среде хаосов кој н# задушува, среде црнилава кои се закануваат да ни ја поништат иднината, среде повампирените и крвожедни сеништа на минатото, во што можат да се изродат благородните соништа од минатото  - да срочите и испратите повелба - повик за истрезнување, за  отворање на очите, за обyрнување околу, за согледување дека нема други, ни блиски ни далечни, кои можат да ни подадат рака, да ни помогнат, (да застанат рамо до рамо до нас) ако не си подадеме ние самите.

Кои И да сме како да се именуваме. Ако не се видиме - и покрај сето со кое н# товарат или обврзуваат минатата, постојано И непоништено докрај добрососедсво, и со кое н# подмамува И накажува сегашнинава - ако не се испростумиме како непоништена до крај добрина, како мудрост, како визија која умее да се совземе, да го потисне грдото од себеси и да подаде рака - за доброто на сите. Рака која разбира, рака која простува, рака која поддржува, која помага да се продолжи здружено чекорот напред. Рака која не дели, не копа окопи, не признава фронтови меѓу нас, туку исповеда дека сме посилни од сегашниве закани ако се здружиме. Која е ползата, почитувани мои, која е убавината, која мудроста ако зад нас, кои И да сме, како И да се именуваме, оставиме нови гробишта во кои заедно со нас ќе го погребат најубавото во човекот – неговата сила од минатото зедничко живеење, да војува за иднината? Која смисла ќе имаат, за пример, нашите, писателски зборови, песни, романи, драми, есеи ако наместо во срцата, во мислата, во душите, во мудроста на другите, на ближните ги положиме како закопан декор крај гробовите? И наши и на најблиските?

Читајќи ги инспирираните од Вас пораки, се почувствувавме И ние дарувани и збогатени, силно поддржани во верата дека, сепак, сме живи, дека ова не е крај на нашето, на сите без разлика кои И да сме како И да се именуваме - дека во нас, еве, ‘ртат непокорни и визионерски никулци кои, дајбоже, ќе се прелијат во движење во кое ќе има и малку место и за нас. Движење кое, како визија, како вера, како програма ќе го домисли, понуди И овистини Вашето за доброто за сите, низ разбирање, низ прошка преку подадената рака.

Кое, дајбоже, ќе се срочи како поединечен национален И културен идентитет на секој граганин И заеднички интегритет на сите граѓани во нашата држава, Република Македонија.

Со Вас сме и гледаме дека не сме сами.

Ваши,

Коле Чашуле, Илир Ајдини, Венко Андоновски, Лилјана Дирјан, Богомил Ѓузел, Александар Прокопиев, Луан Старова, Влада Урошевиќ, Ресуљо Шабани, Елизабета Шелева

Размислете добро за наше добро!

 

ЗА НАШЕ ДОБРО

18th April 2001

 

- Во ова време на лудило, кога почна да зборува оружјето, убаво е да се чуе и види како група мудри и паметни луѓе го дигаат гласот против сето тоа безумие. Уште поголем е впечатокот што на списокот се наоѓаат имиња на луѓе од различни националности, со што се порекнуваат некои "големци", дека не можеме да живееме заедно, па ни требаат "наше и ваше гето". Нели е подобро да научиме да се гледаме како луѓе, како личности, наместо да гледаме кој е од "овие", а кој од "оние". Никогаш не ми претставувало проблем да се дружам со луѓе од други националности, затоа што ми било важно само она што човекот го носи во себе.

- Од почетокот на 'плурализацијата' до денес не сум пристапил кон ниту една политичка партија, ниту здружение или асоцијација на граѓани. Едноставно, не сум имал мотив, ниту верба во сето тоа што го нудат, ветуваат или се залагаат. Во Вашето обраќање препознавам опција која ми е единствено прифатлива  -  ДА БИДАМ СО ВАС.

Лично не познавам ниту еден од Вас, што за мене не е никаков хендикеп, напротив сметам дека е придобивка, бидејќи ми се нуди можност да стапам во контакт со луѓе со кои ги делам истите начела и погледи во однос на развојот на едно цивилно пред се, граѓанско општесво.

- Добре дојдена е надежта што ја влеавте во ова време. Јас, како индивидуа, свесен сум дека сам не можам ништо да постигнам, што е факт со кој можам да се помирам. Најмногу ме вознемирува неорганизираноста на народот (граѓаните), посебно во вакви критични мигови. Последниве години покажаа во колкава мерка судбината на граѓаните зависи од одлуките на група луѓе, најчесто некомпетентни и со многу малку совест за извршување на функции од витално значење. Знаев дека постојат невладини организации, но нивната инертност ме вознемируваше. Време е веќе да се проговори гласно и остро против делењето на луѓето по национална и верска припадност. Не е во ред да страдаат цели нации само заради тоа што се појавиле неколку социопати со несоодветен начин на изразување на својата "личност" во општеството. Да не биде толку силен нивниот глас, затоа што доволно стереотипи се наметнаа за народите, што е појава која мислев дека е одамна надмината.

- Во сите тие мешаници од (лаги и измами) изјави на нашите самопрогласени војсководци го забележав вашиот мал текст, толку мал, а зрачи со голема надеж за моите и ваши деца, а и за нас. Мислам дека треба да го кренеме нашиот глас, а верувам н# има многу, против разноразните Љупч-овци, Џафер-овци, Бранк-овци и останатите ...овци. На оваа наша мала државичка и на луѓето кои што ја сакаат не им е битно дали ќе ја води некој што е роден во Тетово Штип или Дебар, туку како ќе ја води и каде ќе ја води. До кога бре ќе н# водат мафиозите и шверцерите кои што не се срамат од ништо.

Јавно ја пљачкаат државата во името на народот. Сите си претат едни на други со НАРОДОТ,а народот никој не го прашува дали му се оди на улица да штрајкува, дали му се оди во планина да војува, а се во име на народот. Нив не им е јасно дека сме ние едно, и Петар и Блерим и Никола и Мифтари, сите н# грее исто сонце. Никој од никого не е поразличен. Наместо да н# здружат, тие само за да ја добијат власта н# караат. Н# раскаруваат 10 години. Мислам дека полека на сите ни е јасно дека веќе и таа карта ја губат, па доста е мајка му стара. Сакаме да живееме, оставете н# да живееме.

Размислете добро, за наше добро!

Привршувајки ја скромната акција за разум отстапуваме простор за сите оние кои се јавија на е-маилот на НАШАТА кампања zanashedobro@hotmail.com.  Овој текст е составен од нивните реакции и е посветен на нив, граѓаните на Република Македонија.

 

 

 

АКТУЕЛНО  

Некој спомна

5th May 2001
 

Акцијата "За доброто на Македонија", иницирана од интелектуалци и креативци од различни области, заврши со трибина, на која отворено и јавно се проговори за стравичната ситуација што силно н¢ притиска, особено последниов период. На трибината се спротивставија мислењата за меѓуетничката "толеранција", од кои може да се издвојат и излагања со доза на самокритичност, но поголемиот дел од искажаните ставови, што секако загрижува, беа политички или партиски мотивирани, или, пак, претставуваа жестоки, националистички размислувања. Дискусијата беше особено жестока кога зборуваа малкумината претставници од албанската националност, што повторно укажа на фактот дека предрасудите постојат и меѓу интелектуалците и дека и во културните кругови постојат обиди за протуркување на идеите и стремежите за некои високополитикантски цели и интереси.
Непријатно изненади и забелешката на еден професор, иден магистер од албанска националност дека во македонскиот јазик не постои соодветен збор за, како што тој ја нарече, "домовина". Неверојатно се чини дека не го познава, или за неговиот речник е туѓ прекрасниот збор "татковина". Ваквите и слични изјави, што, за жал, не недостасуваа во дискусијата, докажаа дека длабоко сме забраздиле во нашите тесногради светови полни со гнев, омраза и предрасуди. И кога невозможна се чини дури и комуникацијата во тој мал круг луѓе, интелектуалци и креативци, и кога ни за миг не може да се заборави националната припадност, неизбежно се наметнува тажното сознание дека и убавите и благородни идеи, во вакви општествени околности, прозвучуваат лицемерно и депласирано.
Колкава и да беше желбата од разговорот да произлезе барем ронка оптимизам, остана да рее во воздухот прашањето - ако помалку од педесетина луѓе собрани во една соба не успееа да остварат единствено граѓански дијалог, можеме ли да се надеваме дека два милиони луѓе, во ваква втренчена атмосфера, ќе успеат да изградат граѓанско општество?

Весна Sтефановска

ПО ТРИБИНАТА

5th May 2001

 

Стимулација или симулација?

Со трибината "Граѓанското општество како модел за Македонија", се заокружија активностите на акцијата за "Доброто на Македонија". Меѓу присутните на трибината, покрај познати имиња од областа на културата, меѓу кои: Александар Прокопиев, Димитар Станковски, Елизабета Шелева, Ристо Вртев, Коле Чашуле, Јелена Лужина, Небојаша Вилиќ, Никола Гелевски, Роберт Алаѓозовски, Лабина Митевска, учествуваа и повеќе професори и поголем број студенти

 

Според воведничарот Роберт Алаѓозовски, дискусијата требаше да претставува меѓусебно слушање и консултирање во оваа запаллива ситуација што гори. "Имајќи ја предвид демократската атмосфера во која се роди оваа акција решивме да немаме класични предавања, туку едноставно да се слушнеме и да кажеме што имаме, па во рамките на својот животен простор секој да дејствува понатаму", рече Алаѓозовски.
Дискусијата ја отпочна Александар Прокопиев, кој низ една животна ситуација - дружење со своите пријатели, Словенец и Американец го изнесе своето мислење: "И додека Словенецот изрази изненадување дека во ситните часови не би се шетал никаде како што тоа го прави во Скопје, Американецот одговори дека ова е прекрасен град во кој постои меѓуетничко разбирање и заедништво. Тогаш Словенецот тивко ме праша во хаику стил "Ова стимулација е или симулација?" Кога се наоѓаме, од една страна, меѓу Матрикс - големиот свет, а од друга, во тридимензионалната параноја на нашиот мал свет, но и кога истовремено со брзи чекори се враќаме назад во минатото, разговорот за градење на граѓанско општество, во овој момент, го сметам за депласиран. Да се зборува за критика и самокритика, за дијалог и разбирање, за отворени граници - кога знаеме што донесуваат тие, за граѓанска власт - кога мафијата владее, за природно зголемување на капиталот - кога најмалку способните го добиваат тој капитал е прилично жално и трагично, освен за нечии деца". Според Прокопиев, место разговорот да се насочи кон декларативни и теоретски коти за тоа како треба да се изгради едно граѓанско општество и како да се остварат индивидуалните слободи и права, треба најприродно да се зборува за актуелната ситуација и отворено да се изнесе сопственото мислење за себе и за меѓусебните односи.
Димитар Станковски, пак, правејќи споредба со своето непријатно искуство од посетата на разурнатото и поделено Сараево, рече: " Во овие денови кога нема разум се прашувам дали ќе ми биде потребен пасош за да го преминувам Камен мост за да купам поевтини банани или за да појдам на чај кај моите пријатели Албанци. И дали во оваа земја, луѓето кои наеднаш чудно се здебелија, ќе воведат и автобуси, како во Јужна Африка, во кои на едната страна ќе се возат Македонци, а на другата Албанци. Ме фаќа ужасен страв и паника од целата ситуација. Во Македонија е пролеана крв. Според легендата на моите прадедовци пролеаната крв и по сто години не се мие. Прашање е дали не сме на прагот на граѓанска војна. Можеби ни фали само еден чекор".
Елизабета Шелева смета дека толеранцијата мора да биде ограничена и дека со нетолерантните не смее да се биде самоубистевено толерантен бидејќи општеството мора да се одбрани од нетолерантните. Во спротивно, ќе се уништат и самите претпоставки за толеранцијата. "Не застапувам некоја милитантна линија во дискусијата, туку сакав да кажам дека омразата секогаш бара рационални аргументи. И покрај тоа што омразата се обидува да се рационализира и да се прикаже како оправдана, се разбира, дека таа предизвикува и реципроцитет, нужно повлекува повратен одговор кој е еквивалентен на самата нејзе, ако не и посилен ", вели Шелева.

В. Стефановска

 

12/11/05